Digitale Edities: Digitale Nieuwsbrief Voorjaar 2017

VOORJAAR 2017

Inhoud:

- Hoe Pasen een christelijk feest werd (G. de Purucker)

- Alleen die mens is wijs …( Helena P. Blavatsky)

- De Twee Ontmoetingen (Dagtekst van Omraam Mikhael Aivanhov)

- De rol van vrouwen; vroeger en in de toekomst (Agni Yoga-serie-Bovenaards)

- Het wonder van de Schoonheid (Agni Yoga-bladeren van Morya)

- Het Beginsel van Broederschap (Agni Yoga “Broederschap”)

- Uit: “De macht van de gedachte” (Omraam Mikhael Aivanhov )

- Het Esoterische Pasen (G. de Purucker)

- Doeleinden van de Theosofie

* * *

Hoe Pasen een christelijk feest werd

(Wind van de geest, blz. 270-2)

Oorspronkelijke titel: Wind of the Spirit, Auteur: G. de Purucker

Wat is Pasen, dat eeuwenoude feest? Voor theosofen betekent Pasen een zeer heilige tijd, een van de vier belangrijke heilige jaargetijden. Het (Engelse) woord (voor Pasen) Easter wordt niet alleen in het Engels maar ook in andere talen gebruikt. Het werd oorspronkelijk aan het Angelsaksisch ontleend en door het Engelse volk overgenomen. In andere landen gebruikte men een woord dat via het Grieks aan het oude Hebreeuws was ontleend. Het Grieks was pascha, en het Hebreeuws pesahh, wat ‘overheen stappen’ betekent, ‘overheen springen’ en dus ‘voorbijgaan’ – uit het oude joodse bijbelverhaal dat, toen de Here God de kinderen van Israël uit de slavernij in Egypte leidde, de vernietigende engel van Jehova, de nacht voor zij hun reis begonnen, door Egypte ging om alle eerstgeborenen van de Egyptenaren te doden en de huizen van de joden over te slaan, eraan voorbij te gaan, omdat Jehova hun had gelast om een veeg bloed van een lam op de deur aan te brengen. Een vreemd oud verhaal dat, zoals het nu eenmaal gaat, door de meeste joden en christenen letterlijk werd opgevat, wat leidde tot gebrek aan eerbied zo niet tot minachting voor wat een heel mooi en heilig verhaal zou moeten zijn.

De christenen namen het Pascha over van de joden. Hoewel de christenen dit joodse feest, dat de joden op een bepaalde datum vierden, overnamen, wilden zij niet dat het precies was als bij de joden. Al ontleenden zij heel wat aan de joden, toch wilden deze nieuwe christenen graag hun eigen manier volgen en daarom veranderden ze de datum enigszins. Ze aanvaardden het joodse Pascha-feest en namen dat over, maar gaven er een christelijk tintje aan en een christelijke wending. De joden vierden hun Pascha op de veertiende dag, of de dag van de volle maan van hun Nisan-maand, aanvankelijk ’Abib geheten, wanneer de lente over de vruchtbare aarde komt en de knoppen en de bomen beginnen uit te lopen. ’Abib en Nisan betekenden de eerste lentemaand en lente betekende het begin.

Nu vierden de joden hun Pascha, zoals ik al zei, op de dag van volle maan in de maand Nisan, dat is 14 dagen na nieuwe maan. Dat deden de christenen ook, maar ze wilden een verschil met de dag van de joden; en misschien uit onwetendheid, misschien om andere redenen en na eeuwen durende discussies – zelfs heel verbitterde twistgesprekken in de tweede, derde en vierde eeuw – besloten ze uiteindelijk tot deze regel: Pasen, de tijd van de wederopstanding van onze Heer Jezus Christus zal voortaan vallen op de eerste zondag die volgt op de volle maan na de lentenachtevening. Zie hoe hier een archaïsche kosmische gedachte zijn intrede doet. Neem de lente-equinox, dan de eerste volle maan daarna, dan de eerste zondag na de volle maan, en dat is Pasen. Maar de oorspronkelijke joodse en ook de heidense manier was het hele Paasfeest te vieren op de dag van de volle maan in de lente – van ’Abib of Nisan.

Pasen is niet een plaatsgebonden, of alleen een christelijk feest. Het is een feest met een kosmische betekenis, afhankelijk van de jaargetijden en voornamelijk van de datum waarop de lente-equinox valt. Daar ligt de sleutel tot het in oorsprong heilige feest. Het had totaal niets te maken met Jezus Christus. Maar om een uitstekende reden koos men het als datum van zijn zogenaamde wederopstanding. Men wist iets van wat plaatsvond in het allerheiligste van het heiligdom. Men wist iets van de vier heilige jaargetijden die, zoals de grote heidense filosoof Plato verklaarde, een kruis vormen in de natuur, de twee zonnestilstanden tegenover elkaar en de twee nachteveningen tegenover elkaar: het zogenaamde Griekse kruis; en tijdens alle inwijdingen werd de kandidaat op een kruisvormige bank of bed gelegd, een bed in de vorm van een kruis en bracht daar zijn trancetoestand door.

Welnu, dit neerliggen, dit begin van de marteling, van de beproeving, van de toets, van de worsteling, vond bij elk van de vier heilige jaargetijden plaats op de dag van de nieuwe maan. Het begin was altijd bij nieuwe maan; en als de nieuwe maan samenviel met de nachtevening of de zonnestilstand beschouwde men dat terecht als bijzonder heilig.

Weet u dat in het christendom passiezondag, gezien als het begin van de passie of het lijden van hun Heer Jezus, valt op de 14de dag vóór Pasen, een feit dat slechts bij weinigen bekend is en waaraan de meeste christelijke geestelijken voorbijgaan?

Waarom heeft men Jezus, die heilige leraar, de avatara, als symbool in verband gebracht met het lam en ongetwijfeld ook met de leringen over de zodiak? Om deze reden: de christenen wilden hun leraar in elk opzicht in verband brengen met de beloofde messias van de joden. Daarin konden zij alleen slagen, zelfs met een zweem van waarheid, door de oude joodse verhalen over te nemen. De joden vierden hun Pascha met het eten van het vlees van een lam dat op de dag van hun Pasen werd gedood en in een oven werd gebraden. Gegrepen door de esoterische wijsheid maakten zij, evenals alle andere oude volkeren deden, een ritueel, een ceremonie van wat in de natuur zelf kosmische wetten en kosmische gebeurtenissen waren.

~~ ☼ ~~

“Alleen die mens is wijs ...

die meesterschap over zichzelf behoudt.”

Helena P. Blavatsky

------------

De Twee Ontmoetingen

(Dagtekst van donderdag 22 december 2016, Omraam Mikhael Aivanhov )

De Inwijdingswetenschap verstaat onder het gebed een ontmoeting van onze ziel met de kosmische Geest en van de geest met de kosmische Ziel.

Juist deze twee ontmoetingen geven kracht aan ons gebed.

Wie veronderstelt dat bidden inhoudt, dat je God vraagt je alles te geven waar je behoefte aan hebt, voor je materiële comfort of voor je gemoedsrust, zal zeker niet worden gehoord, maar zal vooral nooit de ware dimensies vinden van zijn diepste wezen.

De betekenis van het gebed is de ontmoeting teweeg brengen van een spiritueel principe in ons met een entiteit van dezelfde aard in het universum, die elkaar aanvullen.

De menselijke ziel (vrouwelijk) zoekt de goddelijke Geest (mannelijk) en de menselijke geest (mannelijk) zoekt de kosmische Ziel (vrouwelijk).

Onze ziel wordt bevrucht door de komische Geest en onze geest bevrucht de universele Ziel.

Het is een vereniging, die van ons scheppers maakt in de wereld van het licht en juist dit houdt het echte bidden in.

~☼~

De rol van vrouwen; vroeger en in de toekomst.

(Agni Yoga-serie, BOVENAARDS III, 458.)

Het is onmogelijk alle kosmische condities te voorzien rond subtiele experimenten. De chemie van directe zonnestralen is er bijvoorbeeld niet gunstig voor, en ook orkanen of aardbevingen zijn verstorend. Rustig en zacht licht zijn juist bevorderlijk, evenals de geharmoniseerde aura’s van de aanwezigen en de klank van muziek. Maar deze condities zijn eenvoudig basiseisen voor het vastleggen van verschijnselen; er kunnen subtiele entiteiten bij zijn die nuttig of vijandig zijn. Ze kunnen het niet eens zijn over het nut van zekere manifestaties en proberen ze te stoppen. Ook kunnen er vijandige pogingen zijn de communicatie af te breken, maar geduld en inspanning kunnen alle obstakels te boven komen. Onthoud voorts dat deelname van een vrouw bijzonder bevorderlijk is voor subtiele experimenten. Bij proeven met fotografie is vastgesteld dat de resultaten meer succes hadden bij aanwezigheid van een vrouw, fysiek of vanuit de subtiele sfeer. De wenselijkheid van de deelname van vrouwen aan wetenschappelijke experimenten hebben we al besproken. Alchemisten van weleer begrepen de volle waarde van de vrouwelijke bijdrage, maar thans verwerpen veel wetenschappers dit. Hierdoor is de deelname van vrouwen vaak eerder indirect dan direct.

Niettemin zal de fundamentele aard van deze dingen vrouwen aantrekken, en zij zullen hun stempel zetten op nieuwe ontdekkingen. Om deze reden is het essentieel om de status van vrouwen te veranderen. De subtiliteit en verfijning van de vrouwelijke natuur moet begrepen worden, zodat zij gelijke rechten kunnen verwerven en het gewenste evenwicht. Het zou een treurige vergissing zijn als vrouwen soldaten vervingen op het slagveld of zwaar werk deden. Als we de aanwezigheid van waardevolle subtiele energie beseffen, zouden we haar overeenkomstig moeten kunnen toepassen. Zo komen we opnieuw bij het begrip van ware coöperatie. Wij moeten het juiste gebruik vinden voor elk vermogen. Het tijdperk van de Moeder van de Wereld is geen terugkeer van de tijd van de amazones. Voor ons ligt een veel grootsere, hoogstaande en verfijnder taak. Men kan vaststellen dat machines vaak beter functioneren en planten langer leven onder de handen van vrouwen. Natuurlijk heb ik het niet over alle vrouwen, maar over die uitzonderlijke die de subtielste energie manifesteren. Hun vermogens geven glorie aan het tijdvak van de Moeder van de Wereld en staan in nauw verband met het terrein van genezing. En aan de vrouw behoort nog een kwaliteit – ze manifesteert de hoogste graad van toewijding. De grootste waarheden worden door haar onthuld. De realiteit bevestigt dit. Vrouwen kunnen waarborgen dat nieuwe kennis naar behoren wordt toegepast. De Denker placht zich tot Zijn Muze te richten, aldus Zijn eerbied uitend voor de subtielste kracht."

~ ☼ ~

Het wonder van de Schoonheid

Agni Yoga serie- Bladeren uit de tuin van Morya I ~ 45

Het wonder van de Schoonheid, dat ons dagelijks leven tooit,

zal het mensdom verheffen.

Houdt uw licht hoog.

Verlicht de schoonheden van Mijn Tempel.

Onderricht de Vreugde van de Schoonheid.

Onderricht het Geluk van de Wijsheid.

Onderricht de Zaligheid van de Liefde.

Onderricht de Heerlijkheid van de Eenheid met God.

Ik zal u de kracht en de snelheid van Mercurius verlenen.

~*~

Het Beginsel van Broederschap

Broederschap ~ 598 ~Agni Yoga

Strijd om de heerschappij kan in de Broederschap niet voorkomen.

Een natuurlijke hiërarchie vloeit voort uit de voorrang van kennis en superioriteit van de geest.

Op deze manier wordt een voor de mensheid ernstig storende omstandigheid in de Broederschap eenvoudig opgelost, zonder nodeloze onenigheid en wrijving.

Overal waar men beseft, dat voorrang een offer is, kan geen strijd over aardse benamingen voorkomen.

Door het beginsel van Broederschap wordt heel veel tijd en energie bespaard.

Laten wij het lichtende begrip niet omwolken door het feit, dat het soms tegelijk met de verkeerd opgevatte begrippen van vrijheid en gelijkheid verkondigd werd.

Iedereen begrijpt de relatieve waarde van beide begrippen, maar Broederschap die op direct weten van het hart berust, is onvoorwaardelijk.

Daarom kan men de Broederschap als een werkelijkheid beschouwen.

~ ☼ ~

Uit 'De macht van de gedachte'.

(Omraam Mikhaël Aïvanhov)

Zolang u de onvolkomenheid van gisteren projecteert op de dagen die komen, blijft u het oude verleden herhalen en dan is uw toekomst niets meer dan wat scherven van het verleden die u voor zich uit projecteert.

Dit is natuurlijk wel een projectie in de toekomst, maar een projectie van alles wat verdorven en vermolmd is.

Wanneer u echter datgene projecteert wat mooi, lichtend en volmaakt is, leeft u reeds in de ware toekomst die u wacht.

Die toekomst is al werkelijkheid, omdat u haar beleeft.

En indien u in het heden dingen voelt, die nog geen werkelijkheid zijn, bewijst dit dat ze reeds werkelijkheid zijn in een andere vorm; niet op fysiek vlak, maar op het vlak van de gedachte en dat is al geweldig.

Ziedaar dus wat u moet leren: uzelf in die zin oefenen en u zult zien dat u niet meer hetzelfde leven kunt leiden als vroeger, dat is onmogelijk.

Het is een zegen voor u om deze waarheden te kennen, want van nu af aan kunt u zich, elke dag verrijkt en gewapend met nieuwe kennis, een toekomst vormen, die volkomen verschilt van het verleden.

Dit is een mathematische en absolute zekerheid, even zeker als de universele wetten.

Er rest u niets anders dan u te begeven in dit grote spirituele werk.

En de eerste taak die u krijgt, is te beginnen met het waken over uw gedachten.

Wat u ook doet, werp steeds uw blik in uw binnenste om te zien wat uw gedachten doen en hoe het met hen gesteld is.

Wees altijd waakzaam, helder en bewust.

***

Het Esoterische Pasen

(G. de Purucker, uit tijdschrift Sunrise mrt. 1991)

☼

Iedere belangrijke mystieke gebeurtenis in de oude godsdiensten en filosofieën van de wereld werd gevierd met een feest, in de oude betekenis van het woord – een feest zoals Pasen nu is, en zoals het oorspronkelijke feest was dat in Europa aan het hedendaagse voorafging: het Ostara of Eastre, zoals het door verschillende families van de vroeg- Germaanse bewoners van Noord-Europa werd genoemd. In die landen nam het de vorm aan van een verheerlijking van de levenskrachten die in de lente werken, wanneer nieuw leven de aarde doorstroomt en al haar kinderen beïnvloedt, wanneer de bomen beginnen uit te lopen en de bloemen gaan bloeien, en er nieuwe verwachting zingt in het hart van de mens.

Deze Noord-Europese volkeren hadden de gewoonte het paasfeest te vieren door elkaar eieren te geven. Waarom? We kunnen ons inderdaad afvragen wat eieren, gekleurde of niet-gekleurde, te maken hebben met een zo buitengewoon belangrijke gebeurtenis voor de orthodoxe christen als de veronderstelde opstanding van zijn heiland Jezus Christus. De paasviering in Europa was in werkelijkheid een heidense gewoonte, lang voor de christenen deze overnamen.

Omne vivum ex ovo – ‘Alle levende dingen komen uit een ei’, hetzij klein of groot. Daarom was het ei voor de hele oude wereld een symbool van de wederopstanding van het leven, en was de kern van deze mystieke gedachte de levenskiem, die besloten ligt binnen een betrekkelijk gevoelloos omhulsel; maar de kiem daarbinnen is een levende en groeiende entiteit die na verloop van tijd de vorm aanneemt van het toekomstige wezen en daaraan uitdrukking geeft.

En op zekere dag, als de schaal breekt, komt de entiteit te voorschijn – het vogeltje, het kuiken, het menselijk wezen (want ook de menselijke levenskiem is een cel, een ei). Het geven van eieren was dan ook een symbolische boodschap en betekende: ‘Broeder, met deze gave, symbool van het toekomstige nieuwe leven, spreek ik de hoop uit dat ook u spoedig de schaal van het lagere zelf, van de persoonlijke mens zult verbreken; en dat u, wanneer deze schaal is verbroken, als een innerlijke meester te voorschijn zult treden, een wezen geschikt om in de ruimere wereld van het geestelijke te leven.’ In mystieke zin vertegenwoordigde het ei de ‘geboorte’ van de levende christus – zijn opstanding uit het graf van de stof.

Het paasfeest wordt echter gewoonlijk beschouwd als een zuiver christelijk feest, de herdenking van een verheven ervaring ‘de opstanding van Jezus Christus’. Moeten we een zuiver theologische en eenzijdige interpretatie van een mooi en betekenisvol gebeuren in de geschiedenis van het geestelijk leven van de mensheid als geheel volledig accepteren? Toch bevat zelfs de theologische interpretatie een kern van waarheid omdat, zoals gezegd, in alle belangrijke feesten van alle grote godsdienstige of filosofische geloofsstelsels van de mensheid, een esoterisch feit ligt verborgen dat er de achtergrond en oorsprong van vormt en dat ontstaan is in en door wat de oude Grieken de mysteria ‘de mysteriën’ noemden.

In de prachtige mysterieleringen werd geleerd dat er vier jaargetijden zijn waarin de hoogste en edelste inwijdingen die de mens kan ondergaan, plaatsvonden op zekere periodiek terugkerende tijden. Deze vier jaargetijden zijn respectievelijk de dag- en nachtevening van de lente en de herfst, en de zonnestilstand van de winter en de zomer.

De christenen vieren nog twee van deze jaargetijden – Kerstmis, ongeveer tijdens de winterzonnewende, en Pasen ongeveer ten tijde van de lente-equinox; bij de eerste herdenken ze de ‘geboorte’ van hun heiland Jezus en bij de andere zijn ‘opstanding’. Nu bevatten zelfs deze twee woorden ‘geboorte’ en ‘opstanding’, hoe verkeerd ook begrepen sedert de vroegste tijden in de christelijke kerkelijke geschiedenis, niettemin elementen van esoterische waarheid, omdat ze duiden op wat plaatsvindt in de inwijdingskamer tijdens een winterzonnestilstand en een lente-equinox.

De inwijdingscyclus omvatte de kringloop van het jaar als symbool van de hele geestelijke, intellectuele en fysieke levenscyclus van een mens, want tijdens de vier kruis-perioden waaruit ‘het kruis van het heelal’, zoals Plato het noemde, was samengesteld, vonden de vier grote inwijdingsceremoniën van het menselijk bestaan plaats. Eerst de ‘geboorte’, dan de ‘opstanding’, of liever het tevoorschijn roepen van de innerlijke christus of meester, wat de mystieke ‘jeugd’ was, zoals de eerste de mystieke ‘geboorte’ was geweest. De derde was de mystieke ‘meerderjarigheid’ of volwassenheid, wanneer de meester van het Leven een actieve, inspannende loopbaan begon onder de mensen als leraar, gids en heiland; en dan tenslotte de laatste periode, die van de overgang in de grote Vrede wanneer, indien deze keuze werd gedaan, de meester of christus de wereld van de mensen eeuwenlang verliet en andere sferen binnentrad. Velen deden afstand van deze vierde en opperste inwijding; net als de Boeddha, in hun liefde en medelijden voor de dwalende mensheid, bleven zij bij de mensen om hen te helpen, te beschermen en te leiden.

De inwijdingsperiode van Pasen, van de lente-equinox, was de periode waarin een mens – een groot mens – na training en discipline zijn persoonlijkheid achterliet, haar aflegde als een kledingstuk dat verschoten en vuil is en afgedankt wordt. Hij verrees uit het graf van het persoonlijk zelf tot geestelijke onpersoonlijkheid en werd één met zijn eigen innerlijke god of ‘steeg op naar de hemel’, zoals de mystieke uitdrukking luidde; hij werd meer dan mens, omdat hij een god-mens werd.

Er waren gemiddeld drie dagen nodig voor deze beslissende beproeving. De aspirant die al vergevorderd was op het pad, werd in de heilige kamer geleid en neergelegd op een bank, die de vorm had van een kruis – niet genageld, niet vastgebonden – maar hij lag daar in trance, terwijl het innerlijk deel van hem afdaalde in de onderwereld. Daarna reisde hij op de vleugels van zijn eigen geest naar de portalen van de zon en kwam verheerlijkt terug, stond op van zijn kruisvormige bank als een redder van zijn medemensen, volkomen onpersoonlijk, en manifesteerde de krachten van de god in hem – een boeddha, een christus!

In verschillende landen worden deze ervaringen van innerlijke schoonheid op verscheidene manieren onder woorden gebracht. Twee dagen geleden luisterde ik naar een lezing van een Japanse spreker, een bedachtzaam man, die in de loop van zijn toespraak een punt van zijn onderwerp met een voorbeeld – een Japans gedicht – toelichtte. Ik zal het herhalen zoals ik het hoorde en laten we in dit verband bedenken dat de edelste poëzie vaak die is die niet is berijmd, maar die in plaats daarvan een krachtig beroep doet op het intellect en het hart omdat ze inzicht geeft. Het gedicht bestond maar uit drie regels, negen woorden:

‘Een oude vijver —

Een springende kikker —

Een grote plons.’

Zijn deze enkele woorden niet heel suggestief? Van opsieren, verfraaien met mooie woorden is hier geen sprake en toch wordt aan de toehoorders een levendig, aanschouwelijk en realistisch beeld gegeven en zal ieder individueel daarvan de magie ondergaan als hij de schoonheid van de gedachte vertolkt volgens zijn eigen begrip en zin voor poëzie.

‘Welnu, wat is deze oude vijver?’ vroeg de spreker. ‘Het is het geestelijke leven’, antwoordde hij, het schone, innerlijke leven, oud genoemd omdat het in alle eeuwigheid heeft bestaan. Het is het wezen van de geestelijke wereld en wordt een vijver genoemd op dezelfde manier als waarop mystieke denkers van andere oude volken spraken over de wateren van de Ruimte. Een springende kikker; hoe beeldend in zijn eenvoud is dit! Het lijkt een ontheiliging om te proberen dit te verklaren. De kikker die in het water plonst waar hij zich in zijn element voelt, is de mens die vurig verlangt terug te keren tot wat het zijne is, die opnieuw het geestelijke bestaan wil ingaan, vanwaar zijn ziel afkomstig is.

Is dit niet de kern van de gedachte die in het paasfeest is belichaamd; dat de mens die uit de stof oprijst zich in het geestelijk leven van de ziel onderdompelt? Dat is inderdaad de opstanding en het leven.

~~ ☼ ~~